Bangsamoro nga kaya?
Iniisip ko na masyadong nahuhuli na yata upang maglabas pa ng sariling kuro-kuro tungkol sa isyu ng Bangsamoro Juridical Entity. Pero sa isang usaping tumatalakay, nagbibigay ng kakaibang reaksyon, kaguluhan, at matinding interes para sa kapakanang pambansa, walang masasabing huli o maagang pagbabalangkas. Ang anumang kuro-kuro ay mapapakinabangan, lalo na isang napaka-sensitibong isyu na bumabalot ngayon at maaaring magdulot ng masamang epekto sa kapalaran ng ating bansa.
Nasabi na rin lahat ng mga taong may kinalaman o kahit ng mga nababahalang Pilipino ang kani-kanilang saloobin tungkol sa usaping Bangsamoro, pero habang hindi malinaw ang isyu tungkol dito, patuloy itong sisitahin at uusisain ng madlang bayan, sa ayaw man at sa gusto natin.
Hindi ko rin siguro kailangan pang ipaliwanag kung ano ang BJE at kung ano ang magiging epekto nito. Kung kayo ay wala pang ideya tungkol dito, bilang isang responsableng mamamayan ng Pilipinas, ikaw ay may obligasyon na alamin ang mga detalye nito, lalo na kung ang mga magiging desisyon tungkol dito ay magpapabago sa kasaysayan ng ating bansa.
Tutol ba ako sa BJE?
HINDI ako tutol, pero hindi yun ang katapusan ng saloobin ko.
Hindi ako tutol sa pagbabalak ng mga Moro na itaguyod ang pansariling pamamahala. Sa halos limandaang taon na pagpapabaya ng lahat ng nanakop at nanungkulan sa pamahalaang itinaguyod dito sa Pilipinas, walang tunay na nagmalasakit para sa kapakanan ng mga Moro. Kastila, Amerikano, Hapon, at kahit mismong mga Pilipinong namuno ay hindi binigyan ng importansya ang mga kababayan natin sa Mindanao. Ito sa tingin ko ay isang sapat na rason upang bigyang laya ang sarili sa pagkaka-api. Halos katulad din ito sa sitwasyon sa isang pamilyang nagsisimulang magkawatak-watak. Kung ikaw mismo ay ayaw kupkupin ng mga taong dapat na pangangalagaan ka, hindi mo na sigurong kailangan pang ipagsiksikan ang sarili mo sa kanila. Sa ganitong punto ako sumasang-ayon kung sakaling payagan ang mga Moro na magsarili.
Sa punto rin ng kasaysayan ng Pilipinas, sinasabi nila na kailanman ay hindi sila nasupil noong panahon ng pananakop ng Kastila. Naitaguyod nila ang ipinagmamalaki nilang kaharian ng Sultan ng Sulu bago pa man dumating ang mga Kastila. NGUNIT dito ako magkakaroon ng kaunting di pagkaka-ayon. Usisain din natin ang kasaysayan. Bago pa naitaguyod ang kaharian ng Sultan sa Sulu, ang mga LUMAD ang unang naninirahan sa isla ng Mindanao. Kung usapang "Ancestral Domain" lang naman, di hamak na mas may karapatan ang mga lumad kaysa sa mga Moro na umangkin sa kaninu-ninuang lupain. Tandaan natin na ang mga lumad ang naninirahan sa kabuuan ng Mindanao, bago pa man dumating at magkaroon ng kaharian at itaguyod ang Islam dito. At tandaan din natin na napilitang lisanin ang naitaguyod na komunidad at manirahan sa mga bulubundukin ang mga lumad upang maiwasan ang pagkaubos ng kanilang lahi. Ang mga lumad ay hindi mga orihinal na Muslim, kung susundin natin ang kahulugan ng salitang Moro na nangangahulugang Muslim. Ang mga lumad ay hindi mga Moro, ngunit halos parehas din ang kapalaran nila. Pinilit na sakupin ngunit hindi nagtagumpay, at hanggang sa huli ay patuloy na ipinapagsa-walang bahala ng sinumang namumuno sa lipunan, sa ngalan ng kaunlaran. Samakatuwid, hindi dapat isinama sa usapin ng Bangsamoro ang magiging kahihinatnan ng mga lumad. Kung gagamitin ulit ang isyu ng “Indigenous People” sa usapang Bangsamoro, malinaw sa kahulugan ng salitang “Indigenous” na ito ay nagpapatungkol sa mga sinauna, aboriginal, at katutubo. Hindi dito kailanman nabanggit ang mga taong nanggaling sa ibang lugar kahit na ito pa ay nagtaguyod at napanatili ang kanilang kultura sa lugar na napuntahan nila.
Sa usaping kaharian ng Sultan ng Sulu, ito ay isang bahagi na lamang ng nakalipas. Wala nang nakakaalam at nakakadama ng kahariang ito kundi sa mga libro na lamang ng kasaysayan. Ang paggigiit ng kaharian ng Sultan ng Sulu sa kasalukuyan ay maihahalintulad ng patuloy na panghihimasok at pagpupumilit na pag-a-angkin ng Tsina sa bansang Tibet. Ang nakaraan ay lipas na, hindi na kailanman pa maibabalik.
Ang isang hindi ko pa nagugustuhan ay kung bakit pilit na nakikipag-ugnayan ang pamahalaan sa Moro Islamic Liberation Front. At kung bakit din tinatangkilik ang mungkahi ng MILF para sa paghiwalay ng Bangsamoro sa Pilipinas. Tandaan natin na ang MILF ay itinaguyod lamang upang maghasik ng lagim sa bansang Pilipinas. Ang hangaring pagpapalaya ay isang pagbabalat-kayo lamang ng samahang itinatag ni Hashim Salamat, sa hindi natin malaman na dahilan. Si Hashim ay humiwalay sa grupong Moro National Liberation Front(MNLF) na nagsusulong ng pansariling pagpapalaya sa ngalan ng kapayapaan at matiwasay na pag-uusap. Ang MNLF ang tanging samahan na tanging kinikilala ng OIC(Organization of Islamic Conference) upang makipagkasunduan sa pamahalaan tungkol sa kapakanan ng mga Muslim sa Mindanao, samantalang ang MILF ay nagsisilbing terorista sa mata ng buong mundo hindi lamang ng Pilipino. Ang MILF, kasama ng AL QAEDA at ng ABU SAYYAF, ang patuloy na nagpapatunay na walang ibang hangarin ang mga nasa likuran ng samahang ito kundi ipalaganap ang Islam sa pamamagitan ng karahasan. Heto at may nagsusulong ng mga kapakanan ng mga tumatangkilik ng Islam sa mapayapang paraan tulad ng MNLF ngunit patuloy pa rin nakikisawsaw sa isyu ang ibang samahang halang ang kaluluwa at walang habas na naghahasik ng lagim hindi lang sa mga Kristiyano pati na rin sa kapatid nilang Muslim.
Ano nga ba ang tunay na isinusulong ng MILF? At sino ang tunay na makikinabang? Bangsamoro nga kaya? Ang relihiyong Islam? Ang kaharian ng Saudi? O pati kaya ang Malaysia?
Kung ninanais ng mga Muslim ng otonomiya o ang pansariling pamamahala, hindi ko ito tututulan. Marahil ito ang magiging ugat ng kapayapaan sa buong bansa, at pag-unlad ng mga bayan at mga lugar na pinabayaan ng pamahalaan sa loob ng maraming taon. Maaari ding kabaligtaran ang mangyari.
Kung anu pa man ang magiging kahihinatnan ng isyu ng bangsamoro, mananatili pa ring basag ang relasyon ng mga Kristiyano at Muslim dito sa Pilipinas. Mananaig pa rin ang dikta ng relihiyon para sa kapakanan ng kanya-kanyang grupo. Pagbubuklurin pa rin ng pulitika at kultura ang bansa. Pag-aalipusta pa rin ang pangunahing tingin sa isa't-isa. Parang tubig at langis, mahirap paghaluin.
Hindi ako tutol sa pagsasarili ng mga Moro. Pero dapat malinaw kung tunay na kalayaan ang isusulong nito, kung sino ang tamang magsusulong nito, at ang mga tunay na makikinabang nito.
nasa internet shop lang ako paout na din mga 15 mins pa
naman yung laptop ko tol ayaw na ma-on haha nagsurrender
naririrnig ko na eto noon pa...katulad ng sabi mo hindi rin ako tutol
sa pagsasarili nila kung maganda at maayos ang patutunguhan.
ano ba ang maitutulong ng mga simpleng mamayan?
naitanong yan ng isa sa amin... haruuu ang sagot ano???
relief good hehe... disaster management... tsk...
hays sobrang masalimuot ang pangyayari sana may political will ang ating pamahalaan. na kahit maglakad pa ang sumilao farmers mula bukidnon to manila, eh napatunayang wala talagang pag-asa na magkabuto ang mga pulitikong ito, lahat sila me kanya kanyang interes.
whatever decisions made on this Peace Talks will have enormous effect on territorial, economical, and even political aspects within the country. this is an issue wherein there is a need for the people to be very vocal on their stand. this is an issue that we should carefully watch so that no loathsome politician will pursue HER self-interest using the Bangsamoro issue.
makikinig sila pero hanggang doon lang yon sa palagay ko.
marami dyan mag kakainteres sa pang sariling kapakanan.
i feel sorry for them sa mga nakatira sa mindanao.
lalo na sa gobierno natin ngaun... baka bukas paggising natin naibenta na pala ang buong Pilipinas sa mga dayuhan... katulad ng pagbenta ng Spratlys sa Tsina at parte ng Mindanao sa mga Amerikano...
una.. ang MILF nagrebelde sa ARMM.. na pinamumunuan ni nur misuari.. kay misuari lang sya nagrebelde talaga.. kung nangkaroon man ng malaking kaguluhan.. un ay dahil sa kurapsyon. na sila sila lang din ang gumawa.
pangalawa. Kung BJE lang ang issue dito.. hindi yan masyadong problema.. ang problema talaga ay ung mga tao.. kung balak nilang palakihin ang sinasakupan nilang ARMM.. sana naitataguyod nilang mabuti ang ARMM ngayon.. hindi maganda ang nangyayari sa ARMM ngayon. kaya ang mga tao sa ARMM umaalis na dun.. ung teacher nga nila hindi pinapasahod.
Pangatlo.. hindi mo alam kung paano nabuo ang ARMM.. kung ano ang mga bilaws nito. Kung ang mga muslim nga dito sa zamboanga ayaw nila sa BJE. kasi alam nila mismo kung ano ang mga ugali meron ang namumuno sa BJE
pangapat.. gusto ni gloria yan.. kasi pagnayari ang inclusion.. mapipilitan ang bansa na magbago ng constitution.. bonding ata ang tawag dun. so malamang ma eextend ang termino ni gloria
yan ang hindi mo alam.. baka alam mo nakalimutan mo lang sabihin
gusto kasi nilang puliduhin ang linya bilang Islamic
at hindi basta Nationalist stand
na para sa EXTREMIST na muslim,
ay baog na ideolohiya.
ang ARMM ay nabuo in consequence sa mga paguusap na naganap
sa pagitan ng pamahalaan, ng MNLF, at internasyunal na mga grupo.
ang kurapsyon sa ARMM hindi ko alam,
pero ang kurapsyon na nagaganap sa pangkalahatan
kahit nasa ARMM pa ang mga lugar na ito
o nasa ilalim ng pambansang pangangalaga,
yan ang tiyak ko hehehe
kaya problema ang BJE dahil sa mga taong nagsulong nito,
sinama nila ang mga bayang hindi naman kasama sa nais pasakop sa ARMM,
na napatunayan na ng dalawang plebisitong naganap.
hindi ko din masabing ganun ang ARMM,
may mga kaibigan akong Moro na tiyak naman akong hindi nagsisinungaling,
may ilan talaga sa kanila na tunay ang adhikang humiwalay na,
mapapunta man sila sa ARMM o sa pambansang pamamahala nga,
makakaranas at makakaranas sila ng exploitation.
siguro maghintay muna sila hanggat isilang ang mga tunay na rebolusyonaryong
magsusulong ng mga karapatan nila imbes na gamitin lamang sila ng paulit ulit,
ang masama ngayon, hindi lang dayuhan ang nanggagamit sa kapwa Pilipino.
pilipino laban sa pilipino na rin ang gaguhan ngayon. tsk tsk.
di bale pag lumawak ang P, hehehe :D (haruuuuuuuuuu)
maaring hindi tama ang ibang sinabi ko pero hindi ako mali...
ayaw nila sa BJE o mapasakop sa ARMM, dahil minority naman talaga ang muslim sa zamboanga. naruon ang katedral, naruon din ang ateneo hehe. di na yun bansangmoro kung titignan sa kasalukuyang kondisyon. ang mga muslim na naruon ay yung tinatawag nang assimilated na muslim.
hindi sapat na tirahin ang ugali ng mga namumuno sa BJE para ipawalang bisa din ang istorikal na kasaysayang kanilang kiniclaim, yet still in recognizing their claim, hindi ko din sinasabing tama ang BJE, dahil dapat ngang makibagay na sila kung ano na ang kasalukuyang kondisyon meron sa mindanao.
art of meeting halfway.
ang patuloy na paninira sa kung ano mang panig gaya ng ginagawa mo ay makakasira sa usapin ng paghahanap ng mapayapang kasunduan. nakakadagdag ito ng sugat.
unahin natin ang ikatlong punto... hindi ko alam kung bakit nabuo ang ARMM? 1997 peace agreement sa pagitan ng GRP at MNLF at nagkaroon ng plebisito, kaya may ARMM... ang unang gobernador ay si Nur Misuari...
magkadugtong ang una at ikatlong isyu... kung may peace agreement na at may nagrebeldeng MILF, sino ngayon ang hindi sumunod sa napagkasunduan? ang punto ko ay ganito... hindi naman ikaw ang kausap ng gobyerno sa negosasyon, bakit gagamitin mo ang kaguluhan para maipakita mo ang punto mo? papasok na ngayon tayo sa BJE ulit... sasakupin nito ang ARMM ngayon... eh di magiging null and void ang peace agreement noong 1997?
kung may isyu ng korapsyon sa ARMM, secession na lang ba ang tanging paraan? so kung may korapsyon sa Metro Manila, pwede rin pala naming sabihin sa Batangas na hihiwalay na rin kami...
pangalawang punto... ang BJE... historical facts ang pinagbasehan ng territorial claims para sa Ancestral Domain... sinasabi nito na ang Sultanate of Sulu ang magiging basehan ng Bangsamoro... inuulit ko lang, wala pang Sultanate of Sulu may mga Lumad na sa Mindanao... ang punto ko ulit, bakit isinama ang claim ng mga TUNAY na indigenous people ng Mindanao? dapat ihiwalay ang Ancestral Domain ng mga IP sa Bangsamoro... na gets mo na ako?
pang-apat... ang isyu ni gloria ay hiwalay para sa akin... survival instinct na ni gloria yan na ituloy ang BJE para sa charter change... hindi ko na tinalakay ang isyu ng charter change dahil mas hahaba lang ang magiging saloobin ko... baka sabihin mo hindi ko pa rin alam... eh ikaw alam mo ba na tatakbong congresswoman si gloria sa pampanga pag hindi natuloy ang charter change? gusto mo sabihin ko pa sayo ang distrito kung saan nagpapatayo siya ng mansyon...
ang punto ko lang sa BJE, walang masama sa binabalak na "right of self-determination" ng mga Moro... 500 taon na pagpapabaya hindi pa ba sapat yan para bigyan ng sariling laya ang mga taong ito?
pero syempre ang kailangan ay yung mga TAMANG probisyon at yung nasasaad na aayon sa pangkasalukuyang konstitusyon...
ang MOA AD ba ay sumusunod sa alituntunin at mga probisyon ng ginagamit nating konstitusyon ngayon?
pasensya na yan lang ang alam ko...
Ngunit dahil "open minded" kayong lahat alam ko na hindi mauuwi sa kung sino ang tama o sino ang mali sa usapang ito...
Simpleng maglahad ng inyong Pananaw at hayaang ang mga taga-basa ang humusga sa inyong mga sinasabi... sa talakayang ito isang kalabisan na sabihing ako o ikaw ay mali o tama... lahat tayo ay nagpapahayag at walang may monopolya ng Tama at Mali...
Game... tuloy ang palitan ng kuro-kuro... magandang topic ito... huwag sanang mauwi sa "pagalingan"
kanina pa ako pagod sa mga pumping scenes ko!
Alam mo Comrade ganito talaga kasalimuot ang isyu na ito... at ang mga taga-Mindanao ay sobrang apektado talaga... nauunawaan ko ang kanilang mga damdamin...
hindi ko naman sinabing tama ako sa opinyon... ang sinasabi ko lang eh may punto ang BJE, pero may mali pa rin sa pagsusulong nito...
hindi siguro naintindihan ang last 3 paragraphs ko... simpleng tagalog lang naman yun eh...
mali ang date na nailagay ko!
dapat pala 1989, 1997 pala ay birthday ng aking anak hahaha...
Sa magandang usapan malalaman natin na hindi tayo magkakalaban... magkakatulungan pa nga...
hindi ko sinabing gusto ko ang BJE para sa lahat... ang sinasabi ko lang ay kung ito nasa tamang probisyon... pilit kong ipinaliwanag ng maigsi dahil mahaba talaga itong isyu na toh...
hindi ko sinabi na suporta ako sa BJE mismo kundi ang konsepto ng "right of self-determination" na pangunahing adhikain ng nagsusulong nito. Ayaw ko lang sa iba pang probisyon ng MOA, ang paraan ng pagsulong nito at ang mga tao na nasa likod ng pagsusulong nito...
please read the last three paragraphs again and again ;))
Nagkaka-isa kayo... pareho kayong naniniwala na ginagamit ng Malakanyang ang MOA para sa pagpapalawig ng termino ni Gloria...
oo, ibinasura na po ang MOA at may nagsasabing hindi na ito isyu ginagawa pa ulit na isyu... ang masasabi ko lang:
MAY GINTO SA BASURA...
darating ang araw may makakapulot ng ginto sa basura, lilinisin ito hanggang bumalik ulit ang dating kinang nito, at ito ulit ay idi-display...
baka basura pa rin ang tingin mo sa kanila pero sa iba ginto na yan...
The MILF is, foremost, a separatist group. It's aim is terroristic in the sense that it's primary option after a failed negotiation is to instill fear to all with the use of arms and violence. It's fanatic virtues of spreading islam with the use of force is barbaric and inhumane. MILF was created in the 80's and the ARMM in the 90's, so it is not with the ARMM that they were in conflict. They have been in conflict with the entire Philippine archipelago way before there was ARMM.
talaga namang may personal agenda ang lahat. kahit nga siguro kaming
nasa manila kaya ayaw humiwalay dahil may naiisip na agenda hehe.
ang oil ng cotabato, maaring pambayad utang ng pilipinas.
bawat tao may paghuhugutan ng agenda, di pwedeng wala,
depende lang sa level... how greedy some are and how fair others are.
ayaw nila patawag na Moro kasi ito ang tinawag ng mga Espanyol
sa mga Muslim, bansag lang ito ng banyaga, kaya nakakahiya.
Moors ang tawag sa mga Turks na nakalaban ng mga Espanyol,
bago makasalubong ang mga Muslim ng Mindanao, tinawag na din nila itong
Moro... (bansa is malasian term for nation)
at naisip mo akong iinvite hehe, salamats at sibilisadong palitan lang tayo ah
ng mga kuro kuro at opinyon, gaya ng sinabi ni kasamang sakay hindi naman
nagkakalayo ang ating opinyon, nasa paraan lamang ng paglalahad.
may nasagap din akong news,tungkol dyan sa lay out mo:P
ayun sa mga cuban communities..ang duda nilang lahat ay utos ni castro ang pagpatay kay fidel..
May mga ganyang usapan na nuon pa Lex... dahil ipinalalabas nuon na ang leadership "RAW" ni Fidel ay "threatened by the charismatic figure of Che"... pero malabo ito kung ang pagbabasihan ay ang mga palitan ng liham nilang dalawa (Che at Fidel)...
si fidel at si castro ay iisa,
typo error. :D
ano ba yan... Off Topic na talaga...
Sino man ang makakuha nung Video footage nung kay Umbra Kata magandang lagyan ng link dito...
pero napanood ko yung video ni umbra kato... dated september 23 pa nga eh...
sa tv nga lang
sabi ng isang obispo dun
wala pa ang balita tungkol sa BJE
months ago pa nakacircle na sila ready to pounce
gusto kong unawain na daang taon naman kasi silang naghintay
tapos biglang naudlot lang
pero hindi ko maunawaan ang pagkauhaw sa dugo...
kahit ng mga nilalang na wala namang direktang utang sa kanila...
si gloring na lang ang gerahin nila, tutulong pa ako sa kanila heheh